در بخش اول از این سری مقالات در مورد انواع تانکهای ذخیره سازی فراورده های نفتی ، مکان انها و خطرات آنها صحبت کردیم.در این مقاله قصد داریم در مورد انواع حریق و روشهای موجود برای حفاظت در برابر آنها مطالبی را ارائه نماییم.
انواع حریق در مخازن ذخیره سازی فراورده های نفتی
- حریق Overfill Ground
این نوع حریقها بدلیل نشت مواد از لوله ها یا تانک رخ می دهند که این عامل ممکن است به دلیل خطای اپراتور یا نقص فنی ایجاد شود. اگر آتش سوزی رخ دهد آنگاه حریق به مثابه یک استخر وسیع گسترش می یابد.
- حریق Vent
این نوع حریق عموما در مورد تانکهای با سقف ثابت اتفاق می افتد.این حریقها معمولا شدت کمتری دارند و اغلب می توان آنها را با اطفا کننده های خشک یا کاهش فشار داخل تانک اطفا نمود.علت وقوع این قبیل آتش سوزیها می تواند برخورد صاعقه یا عملیات در مجاورت مخزن که حرارت بالایی تولید کند باشد.
- حریق Rim Seal
این حریقها عموما در مخازن با سقف شناور رخ می دهند.همانند حریقهای Vent صاعقه منبع اولیه ی احتراق در این مخازن می باشد.در صورتی که بخارات و گازها در رنج اشتعال پذیری قرار گیرند با کوچکترین تماس با منبع حریق ، مشتعل می گردند. در مخازن با سقف شناور داخلی ، حریقهای روزنه (Rim Seal Fires) می تواند بسیار چالش بر انگیز باشد.مخصوصا زمانی که هیچ سیستم اطفا فومی در آنجا مستقر نباشد.بدون سیستم فوم در مکان مورد نظر ، تنها دریچه ای که می توان فوم را به داخل تانک تزریق نمود دریچه های کوچک تهویه در بالای تانک می باشد که آنها نیز معمولا دارای روکش محافظ می باشند و کاربرد فوم را محدود می کنند.با وجود مخازن باز و سقفهای شناور داخلی ، سیستمهای فوم ثابت یا نیمه ثابت مناسب ترین روش برای اطفا حریق های Rim Seal هستند.
حریق های تمام سطح بدون مانع (Unobstructed Full Surface Fires )
با در اختیار داشتن پرسنل آموزش دیده و کافی ، این گونه حریقها به سادگی در تانکهای کوچک (کمتر از 45.72 متر) اطفا می گردند.مخازن بزرگتر از این اندازه ، در بحث اطفا حریق به دلیل ابعاد مخزن، کاربری آن، نرخ جریان مورد نیاز، منابع و تدارکات مورد نیاز ، چالش برنگیز خواهند بود.
حریق های تمام سطح با مانع (obstructed Full Surface Fires )
این حریقها بدلیل عدم دسترسی به سطح در حال سوختن بدلیل وجود سقف ثابت یا شناور سختی های زیادی در بحث اطفا را ایجاد می کنند.یک اضافه فشار در فضای بخار بین مایع و سقف می تواند موجب پرتاب شدن سقف گردد و تا اندازه ای مواد را به بیرون منتشر کند.
سیستمهای حفاظت در برابر حریق
سیستمهای ثابت یا نیمه ثابت در صنعت به منظور حفاظت از تجهیزات و فرآیندهای گوناگون استفاده می شوند.این سیستمها در موارد زیادی در جهت حفاظت از تاسیسات مخازن نگهداری فراورده های نفتی و پتروشیمی بکار می روند.در مقایسه یک سیستم ثابت با سیستم نیمه ثابت در می یابیم که یک سیستم ثابت تمام اجزا و لوازم جهت تامین آب یا تخلیه ی فوم بدون کمک ماشینهای آتش نشانی را دارا می باشد.سیستمهای آب و فوم ممکن است بصورت دستی یا با بکار گیری تجهیزاتی از قبیل دتکتورهای دود، حرارت یا شعله فعال گردند.یک سیستم نیمه ثابت برای فعال شدن نیاز به ماشینهای آتش نشانی دارد.
در ادامه برخی سیستمهایی که جهت حفاظت از حریق در این مخازن استفاده می شود معرفی می کنیم.
- حفاظت Rim Seal
این سیستم رایج ترین سیستم مورد استفاده در مخازن سر باز یا سر پوشیده با سقف شناور داخلی می باشد.اغلب این سیستمها بصورت دستی فعال می شوند . فرایند فعالسازی دستی عبارتست از : روشن کردن پمپهای فوم به همرا بازکردن شیرها.
- تزریق زیر سطحی
از این روش در برخی مخازن سرپوشیده استفاده می شود . در صورتی که سقف شناور وجود داشته باشد این سیستم کاربردی نمی باشد.زیرا سقف شناور از رسیدن فوم به سطح ماده سوختی جلوگیری می کند.
در این روش محلول فوم باید در بالای سطح آب در مخزن تزریق گردد.در صورتی که فوم در زیر سطح آب تزریق شود در آب حل شده و به سطح نمی رسد.
سیستم سرمایشی
در این سیستم حلقه های سرما زا در دیواره خارجی مخزن نصب گردیده و و آب را بر روی سطح خارجی می پاشند و آن را از افزایش دمای ناشی از حریق مجاور حفاظت می کنند.در بسیاری موارد این سیستمها بصورت دستی فعال می گردند.
فناوریهای جدید
با نگاهی به گذشته ی مبحث حفاظت از مخازن در برابر حریق مشاهده می شود که در طول 60 سالی که سیستمهای ثابت و نیمه ثابت عملا بدون تغییر مانده بودند ، ابعاد مخازن بزرگ و بزرگتر شده است.در سالهای اخیر تکنولوژیهای جدیدی جهت ارتقا بهره وری سیستمهای ثابت و نیمه ثابت بوجود آمدند.با افزایش ابعاد مخازن درجه سختی عملیات اطفا حریق این تاسیسات نیز افزایش یافت. برخی از این تکنولوژیهای جدید عبارتند از:
محفظه های Dual Agent
محفظه های سنتی فوم، فوم را هوادهی می کردند و آن را برروی حریق تزریق می نمودند.در فاز اول این روش بالشی حجیم از فوم به منظور پوشش سطح سوخت و اطفا ،به صورت آبشاری ریخته می شود.در همین حین در فاز دوم ماده ی شیمیایی Purple K dry chemical جهت تخلیه ی Vapor Space از هر گونه بخارات قابل اشتعال تزریق می گردد. این سیسنم در مخازن سرپوشیده کاربرد دارند.
سیستم Point & Shoot
این سیستم کاربری بهتر و عملکردی قاطع تر نسبت به محفظه های سنتی فوم دارد.در تستهای واقعی صورت گرفته ، سیستم Point & Shoot سطحی در حدود 73 متر از یک wand را پوشش می دهند.یعنی افزایش 200 در صدی در کیفیت عملکرد نسبت به Foam Chamber .
یک foam Wand فوم را از سه خروجی توزیع می کند.دو خروجی جانبی و یک خروجی پایین.از گزینه های قابل انتخاب این سیستم می توان به اضافه کردن یک رایزر جداگانه جهت استقرار مانیتور و نصب آن به لبه ی مخزن برای اطفا حریق مکمل یا پراکنده کردن بخارات و گازها اشاره کرد.
سیستم Ambush :
این سیستمها برای کاربرد در مخازن غول پیکر طراحی گردیده اند.عملیات اطفا حریق در این مخازن نیازمند حجم بسیار بالایی از منابع و تجهیزات آتش نشانی می باشد.این سیستم چهار نقظه در تانک را تحت پوشش خود دارد.منطقه سمت چپ Wand ، منطقه سمت راست Wand ، مرکز مخزن و فضای زیرین Wand . یونیتهای چند گانه به منظور پوشش کامل ، بسته به ابعاد تانک ممکن است نیاز باشد.
اطلاعات بیشتر در زمینه تکنولوژیهای جدید را می توانید ازطریق تولید کنندگان این تجهیزات بدست آورید.
در قسمت بعدی به استراتژی و تاکتیکهای مرتبط با حفاظت از این مخازن و برنامه ریزیهای پیش از حادثه خواهیم پرداخت.
به این مطلب رای بدهید :
برای گذاشتن نظر در صورتی که عضو سایت می باشید لاگین کنید و یا در سایت ثبت نام کنید . ( عضویت در فایرتک )
هر گونه کپی برداری و استفاده از محتویات و مقالات این سایت تنها با ذکر نام فایرتک و آدرس اینترنتی www.FireTec.ir بعنوان منبع مجاز می باشد.